Köpekler de diğer canlılar gibi gelişimlerinin bir aşamasında cinsel olgunluğa ulaşırlar. Ancak her canlının birbirinden farklı olması gibi köpeklerde de bu süre farklılık göstermektedir. Köpeklerde büyümenin tamamlanması ırkların ortalama yetişkin ağırlıklarına göre farklılıklar gösterir. Şöyle ki; yetişkin ağırlığı 2-3 kg olan bir Poodle cinsi köpeğin ergenlik yaşı yetişkin ağırlığı 30-35 kg olan bir Mastif köpekle aynı olmaz.
Poodle ve benzeri köpekler yetişkin ağırlıklarına ulaştıkları 6-10 ay süresinde ergenliğe girerken Mastif ve benzeri iri ırklarda ergenlik yetişkin ağırlığına ulaştıkları 14-18 aylara kadar uzayabilir. Bu bağlamda köpeklerde ergenliğin yetişkin ağırlığına ulaşmak ile bağlantılı olduğu söylenebilir.
Bir köpeğin ergenliğe ulaşıp ulaşmadığını anlamak için kabul edilen iki gösterge vardır. Bunlar erkek hayvanlarda bacak kaldırarak işemek ve dişi hayvanlarda regl dönemi olarak kabul edilir.
Erkek köpekler çevrelerinde kızgınlıkta (kanaması olan) dişi köpek olduğunu dişinin salgıladığı feromonlardan anlarlar. Feromonlara karşı olan duyarlılık o kadar hassastır ki erkekler 5 km kadar uzaklarındaki bir dişi köpeğin kokusunu bile alabilirler. Dişiye ulaşmak, çiftleşmek isterler. Çevrelerinde kızgınlıkta dişi köpek olduğu sürece cinsel yönden aktiftirler. İştahlarında belirgin bir azalma ve keyifsizlik görülebilir.
Dişi köpeklerde kanama (kızgınlık) yılda 2 defa görülür ve sadece bu dönemlerde çiftleşirler. Dişilerde kızgınlık dönemini üçe ayırırız.
-
Kızgınlığa giriş döneminde hormonal aktiviteler başlar. Dış görünüşte cinsel organın büyümesi ve kanamanın başlaması ile anlaşılır. İştahsızlık, huzursuzluk, su içme isteğinde artma ve sık idrar yapma görülür. Çoğu köpek sıklıkla cinsel organını yalar. Köpek kendi kendini temizlediği için kanamanın başlama tarihini tam olarak tespit etmek zor olabilir. Dişiler bu dönemde erkeklerin dikkatini çekmeye başlar fakat çiftleşmeyi kabul etmezler. Ortalama 9 gün sürer.
-
Kızgınlık dönemi dişi köpeğin çiftleşmeyi kabul ettiği dönemdir. Ortalama 6-12 gün sürer. Kızgınlığa giriş döneminde görülen belirtiler artarak devam eder. Ayrıca bağırma, inleme, kuyruğunu yana atma, beline basınç yapınca ayaklarını gererek cevap verme durumları da vardır. Feromonlar bu dönemde maksimum seviyeye ulaşmıştır. Çiftleşecekleri erkeği aramaya başlar ve bu dönemde evden kaçabilirler. Ovülasyon (yumurtlama) bu dönemin ortalama 5. gününde olur ve 24 saat sürer.
-
Kızgınlıktan çıkış döneminde dişi erkek için halen çekici olsa da çiftleşmeyi kabul etmez. Daha önceki dönemlerde görülen belirtiler azalmaya başlar.
